Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, w kwietniu 2024 r. zaaprobował uchwały:
- wprowadzającą nowy ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji”, który ma umożliwić rolnikom dobrowolne wyłączenie z produkcji części gruntów ornych i zniesienie obowiązku ugorowania 4 proc. gruntów ornych w ramach normy GAEC 8 już w 2024 r., za co będą otrzymywali płatności. Na gruntach wyłączonych z produkcji będzie obowiązywał zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym zakaz wypasu i koszenia) w terminie od dnia 1 stycznia do dnia 31 lipca oraz zakaz stosowania środków ochrony roślin, planowana stawka płatności wynosi ok. 563 zł/ha, tj. ok. 126,52 EUR/h
- umożliwiającą wnioskowanie o płatność dla małych gospodarstw, która zastępuje wszystkie inne rodzaje płatności bezpośrednich, w tym ekoschematy - w 2024 r., beneficjenci, na podstawie wniosku, mogli więc wybrać jedną formę dopłaty, zastępującą wszystkie inne rodzaje płatności bezpośrednich, w tym ekoschematy. Możliwe będzie zachowanie Uzupełniającej Płatności Podstawowej, płatności niezwiązanej do tytoniu oraz płatności ONW, płatności ekologicznych, płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności zalesieniowych. Warunki przyznania płatności mają być podobne do obowiązujących w odniesieniu do kampanii 2023 r. (dla gospodarstw do 5 ha UR, stawka 225 EUR/ha),
Planowane zmiany w zakresie Warunkowości dotyczą norm:
- uprawy wcześnie zbieranych z pola, tj.: zbóż, rzepaku i rzepiku
wprowadzenie obowiązku utrzymania okrywy glebowej w okresie od zbioru plonu głównego do dnia 15 października i dopuszczenie w tym okresie wykonania zabiegów agrotechnicznych umożliwiających wysiew roślin ozimych lub międzyplonów,
- w przypadku pozostałych upraw termin utrzymania okrywy glebowej obowiązuje od 1 listopada do 15 lutego następnego rok,
- wyłączenie upraw późno zbieranych z pola, tj. roślin okopowych, kukurydzy na ziarno, warzyw, roślin zielarskich, po których nie ma możliwości zastosowania działań ochronnych gleby, a także upraw pod osłonami.,
- uznaje się za spełniające wymogi normy grunty, na których jest prowadzona produkcja zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego,
- umożliwienie wyboru między zmianowaniem a dywersyfikacją - w przypadku wyboru zmianowania upraw: na 40% GO w gospodarstwie taka sama uprawa nie może być utrzymana rok do roku na tej samej działce,
- proponuje się usunięcie wymogu, aby na wszystkich gruntach w gospodarstwie, taka sama uprawa w plonie głównym była prowadzona nie dłużej niż 3 lata,
- powyższe zasady odnośnie zmianowania nie obowiązują w przypadku uprawy kukurydzy nasiennej,
- w przypadku wyboru dywersyfikacji upraw dla gospodarstw o powierzchni:
- od 10 do 30 ha GO wystarczy posiadać 2 uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%,
- powyżej 30 ha GO wystarczy posiadać 3 uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%, a dwie uprawy główne więcej niż 95%,
- od 2024 r. planowane jest zniesienie obowiązku przeznaczenia co najmniej 4% powierzchni gruntów ornych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne oraz wdrożenie ekoschematu, dotyczącego wyłączenia gruntów ornych z produkcji - płatnego i dobrowolnego dla rolników.
- w zakresie Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone PROW 2014-2020 oraz płatności ekologicznych PROW 2014-2020 i PS 2023-2027 planuje się utrzymanie dotychczasowych zasad w zakresie ugorowania, tj. możliwość ugorowania na powierzchni do 4% GO. Do takich gruntów ugorowanych będzie przyznawana płatność w ramach ww. instrumentów ale nie będzie przysługiwała płatność w ramach nowego ekoschematu dot. ugorowania
Powyższe zmiany wejdą w życie po uzyskaniu akceptacji ze strony Komisji Europejskiej oraz wprowadzeniu zmian w przepisach.
Źródło: ARiMR, MRiRW
